صورت معاملات فصلی با عناوین دیگری چون معاملات فصلی خرید و فروش، گزارشات فصلی، گزارشات فصلی موضوع ماده ۱۶۹ و غیره ذکر شده است. بر اساس ماده ۱۶۹ قانون مالیات های مستقیم تمامی افراد حقیقی و حقوقی شرکت ها موظفند در نظام معاملاتی ثبت نام کنند.اگر مشتاق به دریافت اطلاعات بیشتر در این باره هستید می توانید مقاله سال مالی تراز مشهود محتسب را نیز مطالعه بفرمایید.
طبق این ماده این افراد باید در پایان هر فصل، تمامی معاملات خود را با کلیه اطلاعات مربوط به طرفین معامله را جمع آوری کرده و آنها را در قالب یک CD یا فایل به اداره مالیات مربوطه تحویل دهند تا بتوانند بهینه سازی صورت های مالی خود را به بهترین شکل ممکن انجام دهن.. قانون صورت معاملات فصلی در سال ۱۳۹۵ وارد فاز اجرایی شده و هدف آن شفافیت اقتصادی و جلوگیری از هر نوع فرار مالیاتی بوده است. مشمولین این ماده باید در طول سال چهار مرتبه گزارشات مورد نظر را به سازمان امور مالیاتی تحویل دهند؛ در غیر این صورت این افراد موظف به پرداخت جریمه خواهند شد.
مزایای اجرایی شدن قانون گزارشات فصلی
اجرایی شدن قانون معاملات فصلی آثار و نتایج شگرف و ارزشمندی را از طریق تکنولوژی های پیشرفته بر جای می گذارد که موجب رضایت مودیان خواهد شد. از مزایای اجرایی شدن ماده ۱۶۹ قانون مکرر مالیات های مستقیم می توان به موارد زیر اشاره کرد:
۱. جلوگیری از اتلاف وقت و کاهش رفت و آمد افراد به مراکز مالیاتی
۲. ساده شدن ارسال معاملات فصلی از هر مکان یا کشور
۳. افزایش اطمینان در هنگام ارسال گزارشات فصلی به وسیله مودیان اقتصادی
۴. جلوگیری از ثبت رقم های معاملاتی مضائف و یا درخواست مالیات برای دیگر مودیان
۵. جلوگیری از دخالت افراد دیگر در ثبت فهرست گزارشات فصلی
۶. کاهش مراجعه به هیئت های حل اختلاف در زمینه امور اقتصادی و معاملاتی
لازم به ذکر است که مشمولان این ماده باید بدانند که درج شماره اقتصادی طرف معامله امری ضروری است. لذا افراد حقیقی که شماره اقتصادی نگرفته اند می توانند به جای آن از کد ملی خود استفاده کنند.
انواع مختلف گزارشات بر حسب نوع اطلاعات در قانون معاملات فصلی
همانطور که در مطالب بالا نیز به آن اشاره شد سازمان امور مالیاتی به منظور دقت و شفافیت در معاملات و سرعت بخشیدن به روند ارزیابی مالیات ها، صاحبان مشاغل مختلف را ملزم به ارسال صورت حساب خرید و فروش محصولات خود در بازه های زمانی کوتاه کرده است.
این صورت حسابها بر حسب نوع اطلاعات در قانون گزارشات فصلی با یکدیگر فرق می کنند. در ادامه به تعدادی از این نوع گزارشات اشاره خواهیم کرد.
- گزارشات صادرات
- گزارشات واردات
- گزارشات مربوط به عرضه مصرف کننده نهایی
- گزارشات دریافت قراردادها
- اطلاعات مربوط به پرداخت قراردادها
- گزارشات فروش
- گزارشی که مربوط به پیش فروش بوده
- گزارشات خرید
- اطلاعات مربوط به اجاره
- گزارش مدیریت پیمان و حق العمل کاری
مودیان باید فهرست گزارشات خود را بر حسب اسامی مشتریان، نوع کالایی که مورد معامله قرار میگیرد و همچنین خدماتی که ارائه می شود تنظیم و تحویل مراکز ذی ربط دهند.
تفاوت میان گزارشات فصلی و ارزش افزوده در چیست؟
بعضی از افراد ممکن است به اشتباه صورت معاملات فصلی را به جای مالیات بر ارزش افزوده به کار ببرند. شایان ذکر است در گزارشات فصلی خرید و فروش، مالیاتی دریافت یا پرداخت نمی شود؛ بلکه این روش برای شفافیت بیشتر معاملات مودیان مالیاتی بوده است. در صورتی که مالیات بر ارزش افزوده مالیاتی به شمار می آید که مشمولان آن موظف به ارائه صورت معاملات فصلی هستند که در نهایت بایستی آن را پرداخت کنند.
مهلت ارسال گزارشات فصلی
بر اساس ماده ۱۶۹ قانون مالیاتها، از سال ۹۶ تا کنون مودیان مالیاتی باید اطلاعات مربوط به خرید و فروش، صادرات و واردات، اجرای قراردادها، حقل العمل کارگری،بیمه و اجاره و حمل و نقل کسب و کار خود را تا حد اکثر یک ماه و نیم بعد از گذشت هر فصل برای حوزه های مالیاتی ارسال کنند. بنابراین صاحبان مشاغل باید در چهار نوبت زیر گزارشات خود را ثبت و ارسال کنند.
۱. آخرین مهلت ارسال صورت معاملات فصلی در فصل بهار، تا اواسط ماه مرداد است.
۲. آخرین مهلت ارسال صورت معاملات فصلی در فصل تابستان تا اواسط ماه آبان است.
۳. آخرین مهلت ارسال گزارشات فصلی در فصل پاییز، تا اواسط ماه بهمن است
۴. آخرین مهلت ارسال صورت گزارشات فصلی در فصل زمستان، تا اواسط ماه اردیبهشت است.
تمامی افراد حقیقی و حقوقی مکلف به ارائه گزارشات معاملات فصلی خود به صورت الکترونیکی و از راه پروتال سازمان امور مالیاتی طبق فرم نمونه هستند.
چه افرادی معاف از ارسال فهرست هستند؟
با کسب اطلاعات کامل در این موارد می‌توان از مواردی که شامل عفو می‌شوند، استفاده کرد. بر اساس ماده ۱۶۹ قانون مالیات ها برخی از مشاغل از ارسال گزارشات خرید و فروش فصلی معاف هستند. این مشاغل به شرح زیر است:
۱. خرید از فروشندگانی که نیاز نیست در نظام مالیاتی ثبت نام کنند.
۲. فروش کالا و خدمات دهی به مصرف کنندگان نهایی
۳. معامله کردن با افرادی که مشمول ماده ۸۱ قانون مالیات های مستقیم هستند.
۴. معاملاتی که با اشخاص حقیقی صورت می پذیرد و حد نصاب درصد معاملات آنها پایین است.
چه معاملاتی مشمول معاملات فصلی هستند؟
افراد زیادی از بسیاری از قوانین مطلع نیستند و نمی‌توانند از فرصت‌های به‌دست آمده استفاده کنند. برخی از معاملات مشمول گزارشات خرید و فروش فصلی می‌شوند. این معاملات عبارتند از:
- خرید و فروش سود اوراق بهادار
- خرید و فروش حق تقدیم سهام
- هدیه ها، جوایز و کمک های بدون عوض
- هزینه هایی که بابت حق شارژ پرداخت می شود.
- کارمزد و سود جریمه های صندوق های تعاون، بانک ها، موسسات غیر اعتباری و صندوق حمایت از بخش کشاورزی
- هزینه عضویت انجمن ها، احزاب و اعضای مجامع حرفه ای و تشکل های غیر دولتی
شایان ذکر است افراد برای ثبت حسابداری این گونه معاملات باید به بخش های مهمی چون ثبت گزارش خرید، ثبت گرارش فروش، ثبت گزارش پرداخت قرارداده و همچنین ثبت گزارش امتناع دست یابند.
جرایمی که مرتبط به معاملات فصلی است
بر طبق ماده ۱۶۹ قانون مالیات مستقیم، کسانی که فهرست معاملات خود را ارائه ندهند مشمول جریمه ای معادل یک درصد معاملاتی که فهرست آنها داده نشده است، محاسبه میگردد. اما جرایمی که مرتبط با گزارشات فصلی هستند به شرح زیرند:
- عدم درج شماره اقتصادی مودیان و طرف معامله یا عدم صدور صورت حساب، جریمه این افراد معادل دو درصد است.
- افرادی که از شماره اقتصادی دیگران استفاده می کنند.
- در صورتی که هر کدام از طرفین، مقررات وضع شده در ماده ۱۶۹ را رعایت نکنند.
- هر گونه جعل، معاملات غیر واقعی، تقلب و سوء استفاده از موضوع دستورالعمل های ماده ۱۶۹ خلاف مقررات بوده و مودیانی که این اعمال را انجام می دهند مشمول جرایم قرار می گیرند.
کلام آخر
مقوله مالیات در کسب و کار از اهمیت ویژه ای برخوردار است، به گونه ای که گاهی اوقات موجب شکست یک کسب و کار می شود. برای این منظور ما در این مقاله سعی کردیم شما را با مبحث معاملات فصلی آشنا کنیم. تنظیم و ارسال گزارشات فصلی خرید و فروش پیچیدگی بسیار زیادی دارد که در هنگام ارسال باید با دقت کافی صورت پذیرد؛ زیرا مالیات شرکت شما بر طبق آن پرداخت می‌شود. برای این منظور بهترین روش برای تهیه گزارشات و تنظیم صورت حساب کسب و کارها به کار گرفتن افرادی است که در این کار از مهارت کافی برخوردار هستند. فردی مطمئن که با پیچیدگی و حساسیت کار آشنا باشد. شما می‌توانید با مراجعه به سایت موسسه حسابرسی تراز مشهود محتسب با خیالی آسوده به حسابرسی و تنظیم صورت حساب معاملات فصلی خود بپردازید.
